سودوکو از جمله سرگرمیهایی است که اگرچه کمتر از نیم قرن از انتشار اولین نسخه آن میگذرد اما در سالهای گذشته آنچنان مورد استقبال عموم قرار گرفته که به یکی از اصلیترین سرگرمیهای بسیاری از مردم جهان تبدیل شده است.
نکته جالب اینجاست که برخلاف تصور عموم، سودوکو احتیاج به دانستن ریاضیات ندارد و به کمک منطق ساده و حوصله فراوان براحتی میتوان آن را حل کرد. تب و تاب سودوکو نه تنها مردم عادی بلکه دانشگاهیان را هم فراگرفته است و به همین علت همزمان با گرامیداشت دهه ریاضیات، اولین دوره مسابقات 300 متری سودوکو در دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد. برپایی این مسابقه بهانهای شد تا به چند وچون جدولی که سالها در شمارههای متوالی روزنامه جامجم نیز منتشر میشود، بپردازیم.
واژه سودوکو، مخفف عبارت ژاپنی سوجی وا دوکوشین نی کاگیرو و به معنی «عددهای بیتکرار» است. سودوکو نوعی جدول اعداد است که امروزه یکی از سرگرمیهای رایج در کشورهای مختلف جهان بهشمار میآید. البته سودوکو فقط یکی از نامهای این بازی است، چراکه در مناطق مختلف جهان این سرگرمی به نامهای متفاوتی مورد استفاده قرار میگیرد، به عنوان مثال در آمریکا این بازی به نامnumber place مشهور است.
سودوکو برای اولین بار در یک مجله پازل آمریکایی در سال 1979 انتشار یافت، ولی انتشار آن بهطور مستمر و پیگیر برای نخستین مرتبه به سال 1986 و کشور ژاپن باز میگردد. ژاپنیها در این دهه شیفته این بازی شدند، اما در سال 2005 تب سودوکو از ژاپن به تمام دنیا رسید و نخستین مسابقه ملی آن در سال 2008 در فیلادلفیای آمریکا برگزار شد. در ایران هم از سال 1385 چاپ روزانه سودوکو در برخی روزنامههای کثیرالانتشار آغاز شد.
در سالهای گذشته این جدول کاربرد عمومی خود را برای سرگرمی پیدا کرده و امروزه نیز سودوکو سرگرمی بسیاری از مردم جهان شده است، کتابهای مجموعه این جدولها نیز در نشریات کشورهای مختلف به چاپ میرسد و بسیاری از روزنامهها جدول سودوکو را در صفحات سرگرمی خود گنجاندهاند. میزان محبوبیت این بازی رو به گسترش، تا حدی است که در نمایشگاه بینالمللی بازی و سرگرمی آلمان بهعنوان محبوبترین و پرطرفدارترین بازی شناخته شده است. امروزه نسخههای نرمافزاری این بازی برای تلفنهای همراه رواج پیدا کرده و حتی مسابقههای تلویزیونی حل سودوکو در کوتاهترین زمان ممکن به راه افتاده است
گردآورنده:علی محمد بیرانوند